مزاج چیست – آشنایی با مزاج در طب سنتی
مزاج چیست ؟ شناخت طبیعت انسان‌ها، امر بسیار مهمی است. قبل از بررسی دستورات تغذیه، طبیعت‌های چهارگانه‌ی مزاج ها را در ادامه به دقت مطالعه کنید، تا بتوانید مزاج خود را به طور نسبی تشخیص دهید.
افرادی که خصوصیات بینابینی این توصیفات را دارند. یعنی در هرکدام از ویژگی‌ها در حد اعتدال هستند. مزاج معتدل دارند. برای تمامی طبیعت‌ها، غذاهای لازم و غذاهایی که باید اجتناب کنند، مشخص شده است.
برخی از خصوصیات دموی مزاج ها
دموی مزاج چیست ؟ این افراد گرم و تر می‌باشند؛ افرادی پرخون، دارای اندامی درشت (بدون چاقی و افزایش چربی) و صورتی گلگون و سرخ و سفید هستند. گرمایی هستند و در مجموع هوای گرم تابستان پیش از سرمای زمستان آن‌ها را می‌آزارد، اشتهای خوبی دارند، شیرینی و ترشی دوست دارند، خوش خواب هستند، راحت به خواب می‌روند و صبح‌ها از خواب سخت بیدار می‌شوند. ممکن است در طول روز، زیاد خمیازه بکشند و بدن را کش و قوس دهند.
در فصل بهار، مشکلات آن‌ها بیشتر می شود. خوش اخلاق و شوخ طبع هستند. در دیگران نشاط ایجاد می‌کنند، مزه‌ی دهان آن‌ها شیرین و پوست زبان و چشم‌هایشان قرمز است. خون‌ریزی از نقاط مستعد مثل بینی و لثه در آن‌ها شایع‌تر است. در دوران کودکی (تا قبل از ۱۵ سالگی) زیاد بیمار می‌شوند خصوصاً گلودرد و گوش درد از بیماریهای شایع ایشان است. میگرن عصبی و جوش‌های غرور از بیماریهای بسیار شایع در دوران جوانی ایشان است. این افراد شجاع، جسور، پیشرو و پرانرژی هستند.
برخی از خصوصیات صفراوی مزاج ها
صفراوی مزاج چیست ؟ این افراد گرم و خشک می‌باشند؛ دارای اندامی لاغر و پوستی نسبتاً خشک و مایل به زرد هستند. پرانرژی، فعال و باهوش می‌باشند، سریع راه می‌روند و سریع حرف می‌زنند. ترشی را به شدت دوست دارند. اما به شیرینی و گرمی‌جات کمتر تمایل نشان می‌دهند. زود عصبانی می‌شوند، اما زود هم آرام می‌شوند و معمولاً از عصبانیت خود پشیمان می‌شوند. گرمایی هستند و گرمای تابستان آن‌ها را کلافه می‌کند. زیاد تشنه می‌شوند، به سالاد و خیار علاقه زیاد نشان می‌دهند، مشکلات گوارشی در افراد صفراوی کمتر ایجاد می‌شود و معمولاً قدرت هضم خوب دارند.
سن جوانی (بین ۱۵ تا ۳۵ سال) معمولاً بیماریهای صفراوی زیاد می‌شود. جوش‌های غرور با خوردن گرمی‌ها و غذاهای سرخ کردنی زیاد می‌شود. سردردهای میگرنی در هوای گرم، شلوغی و عصبانیت ایشان را آزار می‌دهد؛ هوای خشک، زمستان، استراحت و کم کردن فعالیت و استفاده از غذاهای خنک باعث آرامش جسم و روان ایشان می‌گردد.
برخی از خصوصیات سوداوی مزاج ها
سوداوی مزاج چیست ؟ این افراد سرد و خشک می‌باشند؛ چهره‌ی این افراد تیره و پوست آن‌ها خشک و بی‌طراوت است. سرمایی هستند، خصوصاً در پاها احساس سرما می‌کنند و خوراکی‌های شیرین را دوست بدارند، دچار سوزش سرمعده و زیر جناغ و گرفتگی در عضلات پشت ساق پا می‌شوند. میوه‌های غیرطبیعی باعث تیرگی رنگ پوست خصوصاً زیر چشم‌ها و زبری و خشونت موی سر می‌شوند، وجود سودا در مغز باعث افزایش دقت و افزایش غیرطبیعی آن باعث وسواس در شستشو و نظافت، چک کردن درب منزل، شیرگاز و غیره می‌شود. خواب‌های آشفته و ترسناک، افسردگی، رعایت نظم و ترتیب بیش از حد دارند.
افراد سوداوی بسیار سخت گیر می‌شوند و انعطاف کمی دارند. شک و تردید در تصمیم‌گیری‌ها زیاد می‌شود. ممکن است به صورت شکاکیت بیش از حد در نماز بروز کند. (کثیرالشّک) این افراد ممکن است بدبین شوند. دارای اشتهای کاذب هستند؛ یعنی گرسنه می‌شوند، اما با خوردن غذای کمی به سرعت سیر می‌شوند. بیماریهای سوداوی معمولاً در فصل پاییز دچار عود و یا تشدید می‌شوند؛ لذا این بیماران قبل از فصل پاییز بایستی با پزشک خود جهت پیشگیری از عود یا تشدید بیماری مشورت کنند. همچنین بیماریهای سوداوی پس از سن حدوداً ۳۵ سالگی شدت پیدا می‌کند و شیوع بیشتری می‌یابد.
برخی از خصوصیات بلغمی مزاج‌ها
بلغمی مزاج چیست ؟ این افراد سرد و تر است؛ زمستان فصل بسیار سختی برای ایشان است؛ باید لباس زیادی بپوشند و همواره کنار بخاری بنشینند. این افراد شیرینی خیلی دوست دارند، با خوردن سردی‌ها مثل ماست و ترشی، دچار ضعف، بی‌حالی و خواب آلودگی زیاد و خروج آب از دهان حین خواب می‌شوند؛ این افراد کم انرژی هستند و از کار زود خسته می‌شوند؛ نیاز به خواب زیاد دارند؛ با حوصله و صبور هستند؛ دیر عصبانی می‌شوند؛ برای همین ممکن است اطرافیان ایشان را خیلی دوست داشته باشند؛
این افراد دارای پوستی سفید، سرد، نرم و شفاف هستند و کمتر دچار لکه‌های پوستی و جوش‌های غرور (آکنه) می‌شوند؛ در افراد بلغمی بایستی تست‌های تیروئیدی چک شود، چراکه ممکن است مبتلا به کم‌کاری تیروئید باشند. دردهای مفاصل همراه با تورم در این افراد شایع است؛ بیماریهای بلغمی بعد از ۵۵ سالگی شیوع پیدا می‌کند؛ حرکات آنان کند و آرام است؛ زود خسته می‌شوند و از کندی حافظه شکایت دارند.
