سرفه انواع متفاوتی دارد ، امکان دارد خشک یا همراه با خلط باشد منشا آن از ریه یا خارج ریه باشد مانند کسانیکه دچار زکام یا خلط در حلق هستند مانند افرادی که سینوزیت مزمن دارند که امکان دارد تنها علامت آنها سرفه باشد افرادی که سرفه می کنند بطور کلی از نظر طب سنتی ایران تنها باید این پرهیزها را داشته باشند.
از غذاهای شور و تند و ترش و قابض پرهیز نمایند ، غذاهای قابض اغلب آنهایی هستند که در دهان طم گس دارند و جمع کننده دهان هستند ، غذاهای نفخ دهنده نیز مضر هستند . غذاهای سرد در سرفه مزمن ضرر دارند . به جدول غذاهای سرد مراجعه نمائید.
در سرفه های خشک از غذاهای رطوبت بخش مانند شیر و ماء الشعیر استفاده کنید. مغز بادام و کره تازه با نبات نیز در سرفه خشک موثر است ، گوشت پرندگان چاق و پاچه و تخم مرغ عسلی و ماء الشعیر با روغن بادام و آش جو که در آن عناب و بنفشه پخته باشند بسیار مفید است.
بجای آب شربت بنفشه و جلاب استفاده شود و در آب نوشیدنی تخم خطمی و بهدانه شیرین بریزید. اگر سرفه ناشی از گردو غبار و دود و یا فریاد زدن زیاد باشد نیز همین غذاها موثر هستند . البته حریره نشاسته و شکر و روغن بادام و تخم مرغ عسلی با کره تازه با شکر در این مورد بسیار مفیداند . در تعدادی از منابع حریره و جو پوست کنده و خشخاش و شکر و روغن بادام توصیه شده و در تعدادی از منابع آش آرد باقلا با مغز بادام و شکر توصیه شده است. اگر فرد گرم مزاج باشد حتما از ماء الشعیر استفاده کنید.
در سرفه هایی که هنگام سرما خوردگی و زکام یا در آنهایی که همراه با خلط در حلق می باشد ایجاد می گردد توصیه های دیگری به شرح ذیل وجود دارد. اگر سرفه با علائم گرما یا سوزش حلق و بینی و آبریزش و خلط همراه آن باشد باید فرد سعی کند غذایش را کم کند و از ترکیبات سرد مانند ماء الشعیر ، اسفناج ، کدو خیار و خرفه و آش ماش با مغز بادام و اسفناج و باقلا بهره بگیرد.
غذاهایی که باعث دفع ترشحات و پاک کننده ریه و مجاری هستند که مورد بحث قرار گرفت مانند حریره آرد باقلا و حریره جو با باقلا و نشاسته و آب سبوس و آش چغندر و اسفناج و مویز با انجیر خشک و بادام پوست کنده یا پسته و کره با شکر یا عسل.
البته به قول یکی از بزرگان اگر آب گرم جرعه جرعه نوشیده شود و مداومت داشته باشید خود خلط آور است.
اگر سرفه در فرد با احساس سردی یا علائم سردی در مجاری باشد باید غذا را کم کنیم و بجای آب از آب عسل بهره بگیریم و از نان سبوس دار با گوشت های لطیف مانند جوجه و کبوتر بچه بریان با روغن زیتون یا روغن گاو بهره بگیریم یا شوربای این گوشت ها که در آن سرکه و آویشن و زیره ریخته باشیم اما سرکه به تنهایی مضر سرفه است و نخود آب با شوید و دارچین و روغن زیتون نیز مفید است.
اگر احساس کردید که سرفه فرد همراه با تب و علائم عفونت ریه یا ذات الریه یا ذات الجنب که عفونت و التهاب پرده های ریه یا همراه با خلط خونی و بالا آوردن خون است، بهتر است که تدابیر جد ی تر نزد پزشک مربوطه انجام شود.
در هر صورت در سرفه شدیداستفاده از شیر به همراه کتیرا می تواند بسیار موثر باشد . البته در همان روز باید از ماهی ترش پرهیز شود.
